فقر، زخم پنهان بر پیکر آموزش؛ نگاهی به تأثیر فقر بر ترک تحصیل دانش‌آموزان

به گزارش آسمان اقتصاد به نقل از آسو نیوز، فقر فقط نداشتن پول نیست؛ فقر یعنی نداشتن انتخاب. وقتی خانواده‌ای زیر بار مشکلات اقتصادی کمر خم کرده، تحصیل فرزندان از اولویت‌های زندگی حذف می‌شود. هزینه تهیه لباس مدرسه، لوازم‌التحریر، ایاب و ذهاب، تغذیه مناسب، شهریه، اینترنت و گوشی هوشمند برای آموزش مجازی، همه فشارهایی هستند که یک خانواده فقیر نمی‌تواند تاب بیاورد.

در چنین شرایطی، کودک یا نوجوانی که باید با خیال راحت درس بخواند، ناچار می‌شود مدرسه را رها کند تا کار کند، یا در خانه بماند تا از خواهر و برادر کوچکتر مراقبت کند. ترک تحصیل، نتیجه ناگزیرِ چرخه‌ای است که فقر آغازگر آن است.

کودکان کار؛ دانش‌آموزانِ محروم از مدرسه

بسیاری از دانش‌آموزانی که ترک تحصیل می‌کنند، به کودکان کار تبدیل می‌شوند. در کارگاه‌ها، خیابان‌ها، زمین‌های کشاورزی، یا خانه‌های مردم کار می‌کنند، اغلب بدون حقوق مناسب، بدون امنیت، و بدون آینده‌ای روشن. این کودکان قربانیان خاموش شرایطی هستند که نه خود انتخاب کرده‌اند، نه شایسته آن هستند.

تأثیر روانی و اجتماعی ترک تحصیل

ترک تحصیل فقط یک اتفاق آموزشی نیست؛ ضربه‌ای روانی و هویتی نیز هست. کودکی که نتواند مدرسه برود، از محیط اجتماعی خود فاصله می‌گیرد، اعتماد به‌نفسش کاهش می‌یابد و از مسیر طبیعی رشد فاصله می‌گیرد. در بسیاری موارد، این کودکان به آسیب‌های اجتماعی دیگر مانند ازدواج زودهنگام، اعتیاد، بزهکاری و خشونت گرفتار می‌شوند.

فقر آموزشی در مناطق محروم؛ مدرسه‌هایی که خود فقر می‌سازند

نبود مدرسه در نزدیکی روستاها، کمبود معلم، نبود امکانات اولیه مانند سرویس بهداشتی یا گرمایش، خود عاملی برای دلسرد شدن دانش‌آموزان و خانواده‌هاست. در بسیاری از مناطق، مدرسه‌ای وجود دارد، اما کیفیت آموزش آن‌قدر پایین است که ادامه‌دادن آن فقط اتلاف وقت به‌نظر می‌رسد. این هم نوعی از فقر است: فقرِ آموزش.

چه باید کرد؟ مسئولیت کیست؟

مبارزه با ترک تحصیل ناشی از فقر، نیازمند یک عزم ملی است. دولت باید آموزش را برای همه کودکان، رایگان و در دسترس قرار دهد؛ سازمان‌های مردم‌نهاد باید دانش‌آموزان نیازمند را شناسایی و حمایت کنند؛ خیرین می‌توانند هزینه‌های تحصیل کودکان محروم را تقبل کنند؛ و رسانه‌ها باید صدای این کودکان بی‌صدا باشند.

اما از همه مهم‌تر، باید نگاه جامعه به تحصیل تغییر کند. تحصیل نباید یک امتیاز باشد؛ باید یک حق باشد. هیچ کودکی نباید بین نان شب و مداد انتخاب کند.

جمع‌بندی

فقر، شاید زخم قدیمی جامعه ما باشد، اما ترک تحصیل کودکان، زخمی است که مستقیماً آینده کشور را هدف قرار داده. کودکانی که امروز از تحصیل بازمی‌مانند، فردا شهروندانی خواهند بود بدون مهارت، بدون شغل پایدار، و بدون امید. بیاییم با آگاهی، همدلی و اقدام جمعی، نگذاریم فقر، مسیر زندگی هیچ کودکی را از کلاس درس به بن‌بست بکشاند.